Zaburzenia neurorozwojowe: krótki przewodnik po złożonym świecie
Termin zaburzenia neurorozwojowe odnosi się do grupy schorzeń, które wpływają na rozwój neurologiczny i sposób działania mózgu, upośledzając funkcjonowanie społeczne, poznawcze i emocjonalne. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi i zaburzenie ze spektrum autyzmu to dwa najbardziej rozpowszechnione zaburzenia neurorozwojowe.
Wiele zaburzeń neurorozwojowych jest mniej znanych lub jest przedmiotem mniej badań. Większość osób z ND to małe dzieci, dzieci i młodzież, ponieważ zwykle zaczynają się one na etapach rozwojowych, ale stan ten może również utrzymywać się w okresie dojrzałości lub nieleczony aż do dorosłości.
Rodzaje zaburzeń neurorozwojowych
Zgodnie z piątą wersją Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5), następujące stany należą do kategorii zaburzeń neurorozwojowych:
1) Niepełnosprawność intelektualna
Osoba z niepełnosprawnością intelektualną ma ogólne funkcjonowanie poznawcze, które jest tak szkodliwe, że nie jest w stanie rozwinąć umiejętności wymaganych do wykonywania zadań odpowiednich dla jej wieku, takich jak odpowiednie umiejętności językowe lub funkcje wykonawcze.
2) Zaburzenia ze spektrum autyzmu
Problemy z komunikacją społeczną oraz szczególnie ograniczone i powtarzalne zachowania i zainteresowania są cechami ASD. Ludzie mogą zmagać się z ograniczonymi lub powtarzalnymi czynnościami lub zainteresowaniami, a także z komunikacją społeczną i zaangażowaniem.
3) Zespół deficytu uwagi/nadpobudliwości ruchowej
Według niektórych szacunków rozpowszechnienia ADHD występuje u 4,4% dorosłych w wieku produkcyjnym i od 3% do 7% dzieci w wieku szkolnym.
Niezdolność do utrzymania uwagi i/lub nadpobudliwość — impulsywność to objawy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. Dodatkowe warunki neurorozwojowe wymienione w DSM-5 obejmują:
- Trudności w uczeniu się
- Dysfunkcje komunikacyjne
- Międzynarodowe opóźnienie rozwojowe
- Niespecyficzna niepełnosprawność intelektualna
- Dodatkowe warunki neurorozwojowe
Przyczyny zaburzeń neurorozwojowych
Nie wiadomo jeszcze z całą pewnością, co powoduje zaburzenia neurorozwojowe. Pojawienie się ND może być spowodowane wieloma czynnikami.
Z ograniczonych badań nad przyczynami ND jasno wynika, że zarówno biologia, jak i środowisko mają wpływ. Czynniki ryzyka, takie jak stres, choroba lub uraz, mogą aktywować predyspozycje, takie jak genetyka i hormony.
Epigenetyka odgrywa znaczącą rolę w powstawaniu chorób, takich jak zaburzenia neurorozwojowe. Epigenetyka to nauka o tym, jak środowisko i zachowanie danej osoby może zmienić jej DNA i sposób, w jaki jej geny funkcjonują w jej ciele. Ostatnie badania wykazały, że traumatyczne, zaniedbane lub toksyczne okoliczności we wczesnym okresie życia są głównym czynnikiem ryzyka rozwoju kilku chorób, w tym chorób neurodegeneracyjnych.
Według badań istnieje związek między wydarzeniami prenatalnymi a pojawieniem się zaburzeń medycznych. Odżywianie matki może mieć wpływ na to, czy dziecko dorośnie z chorobami metabolicznymi, takimi jak otyłość i cukrzyca. Według naukowców czynniki prenatalne, w tym żywność, mogą mieć wpływ na rozwój ND.
Leczenie zaburzeń neurorozwojowych
Dla osób z ND nie ma wielu alternatyw terapeutycznych, ale badania zidentyfikowały kilka skutecznych podejść. Istnieją sposoby radzenia sobie z objawami i radzenia sobie z nimi, nawet jeśli nie ma znanego lekarstwa na ND:
1) Modyfikacja zachowania
Skuteczność leczenia objawów ND została wykazana w stosowanej analizie behawioralnej, terapii poznawczo-behawioralnej, logopedii i terapii rozwojowej.
W przypadku osób z ND, takich jak ADHD, stosuje się terapie behawioralne, takie jak CBT, psychoterapia i inne. ABA, zwłaszcza ASD i ADHD, ma duży wpływ na zachowanie dzieci z ND.
2) Magnetyczna stymulacja mózgu
Powtarzalna przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (rTMS), forma terapii stymulacyjnej często stosowana w leczeniu depresji, może być korzystna dla osób z ND. W metaanalizie kilku badań wydaje się, że nie ma to żadnych poważnych negatywnych konsekwencji dla dzieci i nastolatków z ND.
W przypadku kilku pacjentów z ASD leczenie rTMS poprawiło zachowania społeczne i funkcjonowanie. Dodatkowo zaobserwowano korzyści dla osób z tikami, u których leczenie zmniejszyło stan.
Niestety rTMS nie poprawił życia osób z ADHD. Niektórzy zgłaszali w wyniku tego podrażnienie, nadpobudliwość i nieuwagę. Ogólnie rzecz biorąc, rTMS można zaakceptować jako opcję terapeutyczną dla niewielkiej liczby chorób neurodegeneracyjnych.
3) Leki
Zarówno małe dzieci, jak i dorośli z ND są czasami przepisywani na leki. Lekarze mogą zalecić leki, szczególnie na ADHD, aby pomóc w opanowaniu objawów, w tym nadpobudliwości, pobudzenia i nieuwagi. Leki mające na celu poprawę funkcji poznawczych obejmują stymulanty, leki przeciwdepresyjne i inne leki.
Jednak leki nie powinny być stosowane jako pierwsza deska ratunku w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak ZA i ADHD. Przed zastosowaniem leku eksperci zalecają podjęcie terapii i innych podejść. Przed włączeniem leków do schematów leczenia pacjentów pediatrycznych naukowcy doradzają terapię neurorozwojową i edukację rodziców.
Istnieją skuteczne podejścia terapeutyczne, które w zależności od choroby mogą pomóc w regulacji niektórych objawów przedmiotowych i podmiotowych, ale nie ma lekarstwa na zaburzenia neurorozwojowe. Istnieją jednak leki, które mogą pomóc w stanach lękowych, pobudzeniu, tikach i nadpobudliwości.
Istnieją alternatywne opcje pomocy dzieciom i rodzicom w kontrolowaniu wzorców zachowań, w tym terapia behawioralna i psychoterapia. Psychoterapia, która obejmuje rozmowę z doradcą lub terapeutą, aby pomóc im zdobyć mechanizmy radzenia sobie w celu kontrolowania ich zachowania, może być korzystna dla starszych dzieci i dorosłych.
Janvi Kapur jest doradcą z tytułem magistra psychologii stosowanej ze specjalizacją w psychologii klinicznej.
Co sądzisz o tej historii? Powiedz nam w sekcji komentarzy poniżej.
Dodaj komentarz